Wetgeving

De officiële situatie rond soaren is ingewikkeld en moeilijk uit te leggen. Op deze pagina staan een aantal algemeen geldende opmerkingen maar ook zaken die per gemeente bekend zijn.

Nederlandse regelgeving

Van toepassing zijn de Regeling veilig gebruik luchthavens en andere terreinen, Besluit luchtverkeer 2014, het Vrijstellingsregeling Besluit luchtverkeer 2014, de wet luchtvaart en de luchtvaartwet. Het luchtverkeersreglement en de “Regeling minimum VFR-vlieghoogte met zweefvliegtuigen boven strand- en duingebieden” zijn per 12-dec-2014 vervallen. Van het luchtverkeersreglement is artikel 45 over minimum vlieghoogte nog wel geldig.

De hele kuststrook van Nederland geldt als burgerluchthaven. Dit betekent dat je er mag starten en landen met een luchtvaartuig, mits je de bepalingen in acht neemt van de Regeling veilig gebruik luchthavens en andere terreinen. In deze regeling is opgenomen dat de bepalingen van hoofdstuk 3 (Regels veilig gebruik overige burgerluchthavens en terreinen voor tijdelijk en uitzonderlijk gebruik) niet gelden indien er sprake is van soaren.

Het soaren is gedefinieerd als:
“met een zeilvliegtuig of schermzweeftoestel vliegen op de hellingstijgwind aan de loefzijde van daarvoor geschikte kustverdedigingswerken”.

In de toelichting bij de regeling staat daarover:
“Bij soaren wordt gebruikt gemaakt van de stijgende wind bij een duin om met een zeilvliegtuig of een schermzweeftoestel in de lucht te komen. Gebleken is dat er vanuit veiligheidsoptiek geen noodzaak bestaat om ten aanzien van deze luchtsport nog terreineisen te stellen.”.

Kortom: op grond van deze regeling mag je starten en landen op het strand. Zo lang je aan het starten of landen bent mag je soaren boven de duinen, zie ook de aankondiging van de KNVvL. Als je echt gaat vliegen moet je je houden aan de minimum vlieghoogte (150 meter). In de vrijstellingsregeling is opgenomen dat in de winter de minimum vlieghoogte voor bepaalde gebieden niet geldt:

“De strand- en duingebieden van de eilanden Ameland, Texel en Schouwen-Duiveland, alsmede de strand- en duingebieden van Callantsoog tot Noordwijk aan Zee, met uitzondering van die gebieden die vallen binnen het plaatselijke luchtverkeersleidinggebied ‘De Kooy/Den Helder’, zijn ten behoeve van vluchten met schermzweeftoestellen, zeil- en zweefvliegtuigen aangewezen als strand- en duingebieden als bedoeld in artikel 19, eerste lid, onderdeel d, van het Besluit luchtverkeer 2014, met dien verstande dat deze vluchten slechts kunnen worden uitgevoerd:

• a.gedurende het tijdvak van 15 oktober tot en met 14 mei van het daaropvolgend jaar;
• b.indien de afstand tot personen en zaken minimaal dertig meter bedraagt;
• c.indien de minimumhoogte tot het strand en de duinen ten minste vijf meter bedraagt”

 

Mensenmenigte

Er wordt vaak gezegd dat soaren boven bebouwing en mensenmassa’s niet mag en dat daarom soaren niet is toegestaan.
In de wet Luchtvaart (dat is wat anders dan de luchtvaartwet) staat echter:

Artikel 5.3
Het is verboden op zodanige wijze aan het luchtverkeer deel te nemen dan wel luchtverkeersleidingsdiensten te verlenen dat daardoor personen of zaken in gevaar worden of kunnen worden gebracht.

Artikel 5.4
Het is verboden boven gebieden met aaneengesloten bebouwing of kunstwerken, industrie- en havengebieden daaronder begrepen, dan wel boven mensenmenigten, aan het luchtverkeer deel te nemen op een zodanige hoogte dat het niet meer mogelijk is een noodlanding uit te voeren zonder personen of zaken op het aardoppervlak in gevaar te brengen, tenzij zulks noodzakelijk is:
a. om op te stijgen van of te landen op een luchthaven;
b. voor de uitvoering van naderings- en vertrekprocedures, alsmede van luchtverkeerspatronen.

Dus zolang je veilig op het strand kan landen is alles OK. De wijkagent van de Maasvlakte heeft aangegeven dat hij aan dit artikel genoeg heeft om parapenters te beboeten als ze badgasten hinderen.

 

Maar gemeenten kunnen zelf eisen stellen.

 

Zoutelande/ Veere

Veere heeft regels tav soaren opgenomen in de APV.

Noordwijk
Dat heeft Noordwijk in de APV gezet:

J. Artikel 2.11.8 Deltavliegen en/of parapenten (Duinsoaren)
1. Het is verboden om op het strand met delta’s en/of paragliders te duinsoaren.
2. Het verbod in het eerste lid geldt niet voor de KNVvL-soarstek bij de Langevelderslag.

Motivering J
Duinsoaren is een geliefde sport onder deltavliegers en parapenters. Sinds de Luchtvaartwet enige jaren geleden werd gewijzigd, behoren de parapenters (ronde matrasschermen) en de deltavliegers (driehoekig zeil) tot de luchtvaartuigen. Het is verboden om met een luchtvaartuig op te stijgen of te landen, anders dan van of op een luchthaven. Elk terrein waar delta’s en paragliders opstijgen en/of landen is een luchthaven. Dat betekende dat het strand bij elke take off van een duinsoarder wettelijk de status van luchthaven kreeg. Duinsoaren werd illegaal omdat het strand en de duinen niet aan de eisen van een vliegveld konden voldoen. Om het duinsoaren uit de illegaliteit te halen heeft het Rijk de hele kuststrook langs de Noordzee officieel tot luchthaven verklaard. Maar wel met ontheffing van alle daaraan gestelde eisen en de gemeente blijft het bevoegd gezag ter plekke. Het college is van mening dat het strand van Noordwijk, mede gelet op de veiligheid, gevrijwaard dient te blijven van het duinsoaren. Op haar verzoek wordt bovenstaande verbodsbepaling in de APV opgenomen met een uitzonderingsbepaling in lid 2 voor de KNVvLsoarstek bij de Langevelderslag. In 1995 heeft het Hoogheemraadschap een Keurvergunning (met nr. V.31566) afgegeven aan de vereniging van deltavliegers bij de Langevelderslag. De Langevelderslag is een KNVvL-soarstek en wordt beheerd door het Hoogheemraadschap van Rijnland. Dit is een afgebakend stuk, alleen KNVvL-leden met ten minste brevet 2 mogen de startplek betreden. Het pad naar de startplek ligt achter restaurant ‘Nederzandt’ (voormalig De Oase). Het is een van oudsher aangewezen locatie en tevens ook de enige locatie in Noordwijk waar duinsoaren dan mag plaatsvinden. Om te voorkomen dat op overige locaties op het strand duinsoaren plaatsvindt, wordt de onderhavige bepaling in de APV opgenomen.

Ameland
Peter Rehorst heeft navraag gedaan bij de gemeente Ameland en kreeg dit antwoord:

Geachte heer Rehorst,
Nadat we de wet- en regelgeving over het soaren hebben bestudeerd, zijn wij ook tot de conclusie gekomen dat het soaren vrijgegeven is voor de kustgemeenten langs de Noordzee, dit geldt dus ook voor de (kust)gemeente Ameland. Onder een aantal voorwaarden is deze activiteit dan ook bij ons toegestaan op het Noordzeestrand. Er moet voldaan worden aan de bepalingen uit de Regeling veilig gebruik luchthavens en andere terreinen en de algemene regels ten aanzien van vliegen. Ondanks dat er geen (rijks)brevet noodzakelijk is voor het besturen van een schermvliegtuig, adviseren wij ook om gebruik te maken van het brevet II of III van de KNVvL om hiermee aan te kunnen tot dat de beoefenaar beschikt over voldoende bekwaamheid om op een veilige en verantwoorde manier deel te kunnen nemen aan het luchtverkeer. Tot slot mogen de soarders in wat voor vorm dan ook geen overlast bezorgen aan andere strandgebruikers en het toebrengen van schade aan de natuur/het strand (openbare orde en veiligheid). Wees ook voorzichtig met paarden!

Voor wat betreft de lokale bepalingen uit onze Algemene Plaatselijke Verordening (artikel 2:82), is het volgende van toepassing: het is verboden te vliegeren op de strandgedeelten gelegen van 1000 meter ten oosten tot 1000 meter ten westen van de vier hoofdstrandopgangen (lid 1). Het soaren wordt in deze context gelijk gesteld met vliegeren. In het verlengde hiervan is het ook verboden te vliegeren in natuurgebieden of natuurterreinen (lid 2). Het soaren in de duinen (beschermd natuurgebied) is dan ook niet toegestaan. Deze bepalingen zijn opgesteld uit veiligheidsoverwegingen en het voorkomen of beperken van overlast. Voor de volledigheid meld ik ook nog dat er een rijverbod voor motorvoertuigen geldt op ons strand.

Mogelijk wordt in de toekomst de lokale regelgeving voor het soaren op Ameland nog verder gereguleerd, maar op dit moment geldt het bovenstaande.

Ik ga ervan uit dat ik u voldoende geïnformeerd heb.

Met vriendelijke groet,

Ronald Leijstra
Medewerker cluster Regelgeving
Team Vergunningen
Gemeente Ameland

Brevetten
Er is in Nederland geen brevet nodig om te mogen soaren/parapenten. Wel moet je:

“kunnen aantonen te beschikken over voldoende bekwaamheid om op een veilige en verantwoorde manier deel te kunnen nemen aan het luchtverkeer.”

Een piloot met een brevet II of III van de KNVvL voldoet voor wat betreft het duinsoaren aan deze eisen. Navraag bij de luchtvaartpolitie heeft geleerd dat ook zij dit als enige manier zien om aan deze eis te voldoen. In de praktijk betekent dit dus bijvoorbeeld dat als je een ongeluk veroorzaakt, externe schade wellicht niet zal worden gedekt als je geen KNVvL brevet hebt.